παζλ, τεύχος 4

pazl_04_0915_exoελλάς,ελλήνων,αστυνομικών…
η περίπτωση του μπάτσου Γ.Μπαξεβάνη

παζλ, τεύχος 4, σεπτέμβρης 2015

διαβάστε όλο το τεύχος [pdf] και σε μορφή φυλλαδίου [pdf]

Το πρωί της 3/7, καθώς ο ΒΓ βγαίνει από το σπίτι του δέχεται αιφνιδιαστική επίθεση από τον εκτός υπηρεσίας µπάτσο Γιάννη Μπαξεβάνη που τον χτυπά µανιασµένα στο σώµα και στο κεφάλι, ενώ ξαµολά τον σκύλο του που τον δαγκώνει. Στον ξυλοδαρµό συµµετέχουν γείτονες, αλλά και οι ασφαλίτες που κατέφθασαν για να επιβάλουν την ‘τάξη’.

Το περιστατικό δεν είναι τυχαίο ούτε µεµονωµένο αλλά αποτελεί στοχευµένη ενέργεια, αναπόσπαστο µέρος της διττής λειτουργίας της αστυνοµίας. Από τη µια πλευρά, η αστυνοµία είναι η έκφραση της οργανωµένης βίας του κράτους που συντηρεί το υπάρχον, εξασφαλίζει και ασκεί τον νόµο, προασπίζεται τα συµφέροντα των αφεντικών και αναπαράγει τις κοινωνικές σχέσεις ανισότητας και εκµετάλλευσης. Είναι ο στρατός της κυριαρχίας που στοχεύει προς τα µέσα, προς τον εσωτερικό εχθρό. Από την άλλη πλευρά, η αστυνοµία είναι η βία που παράγει νοµιµότητα κινούµενη στα όρια του νόµου. Κάθε “υπέρβαση καθήκοντος”, “παρεκτροπή” και “αυθαιρεσία” δεν είναι παρά η έµπρακτη διερεύνηση αλλά και διαµόρφωση των κοινωνικών συνθηκών µε σκοπό τη µετατόπιση των ορίων του νόµου αύριο. Η αστυνοµία δεν αναπαράγει απλά τα θεσπισµένα όρια της κυριαρχίας αλλά εκτρεπόµενη συνειδητά εκτός ορίων προσπαθεί να θεσπίσει ένα εκτεταµένο πλαίσιο καταστολής, επιτήρησης και κοινωνικού ελέγχου.

Η αστυνοµία  είναι ο κατεξοχήν εκφραστής της συνθήκης της κατάστασης εξαίρεσης. Εκτρέπεται εκτός ορίων κυρίως ενάντια σε τρεις κοινωνικές κατηγορίες: α) σε όσους αµφισβητούν το υπάρχον µε όρους πολιτικής ανυπακοής και αντίστασης, β) σε όσους δεν πληρούν το προφίλ του νοικοκυραίου και δεν πειθαρχούν στους όρους της κοινωνικής αναπαραγωγής, γ) στους µετανάστες και σε όσους δεν τους αναγνωρίζεται η νοµική υπόσταση του πολίτη.

Ο ξυλοδαρµός του ΒΓ από τον µπάτσο Γ.Μπαξεβάνη δεν είναι αποτέλεσµα µιας τυχαίας συνάντησης ενός καθηµερινού ανθρώπου µε έναν µπαντ-τριπαρισµένο ψυχάκια. Ο ΒΓ συµµετέχει ενεργά στους κοινωνικούς αγώνες, έχει σταθεί αλληλέγγυος σε όσες/ους το είχαν ανάγκη, εργάζεται στην πρώτη κολεκτίβα εργασίας στην κρήτη µε σαφές κοινωνικό πρόταγµα και δεν καλύπτει το συντηρητικό προφίλ του νοικοκυραίου πολίτη. Ο Γ.Μπαξεβάνης είναι ένας έµπειρος µπάτσος της δίωξης που προφανώς είχε στοχοποιήσει τον ΒΓ για τις παραπάνω επιλογές του και περίµενε την ευκαιρία να του επιτεθεί ώστε να τον τιµωρήσει. Το ότι δρούσε εκτός υπηρεσίας δεν τον διαφοροποιεί, καθώς φέρει συνεχώς την δυνατότητα της θεσµικής κατασταλτικής βίας και ταυτόχρονα έχει την υποστήριξη και κάλυψη όλου του οργανωµένου µηχανισµού καταστολής – αστυνοµίας και δικαστών. Αποφάσισε να βασανίσει τον ΒΓ δηµόσια προκειµένου να ενισχύσει τον διευρυµένο κοινωνικό έλεγχο και να διαπαιδαγωγήσει την γειτονιά σύµφωνα µε τα τρίπτυχα ησυχία-τάξη-ασφάλεια και πατρίς-θρησκεία-οικογένεια. Πάνω στις αξίες αυτές και µε βάση την ιδεολογία και τα µικροσυµφέροντα που εκφράζουν, αναγνώρισαν τον εαυτό τους και οι νοικοκυραίοι γείτονες που υποβοήθησαν τον ξυλοδαρµό. Εφαρµόζοντας αντανακλαστικά κοινωνικού αυτοµατισµού, έσπευσαν να κανιβαλίσουν τον ΒΓ, να επιδείξουν συµµόρφωση και να παρέχουν κοινωνικό προκάλυµµα στο έργο του µπάτσου γείτονα τους.

Η διασύνδεση του θεσµικού µηχανισµού της αστυνοµίας µε την ενέργεια του Γ.Μπαξεβάνη είναι εµφανής σε όλα τα στάδια της υπόθεσης. Το τιµωρητικό του έργο συνεχίζουν και οι ασφαλίτες που φτάνουν στο σηµείο. Στο ΑΤ ρεθύµνου, όπου γίνεται σαφές ότι δεν µπορεί να στηθεί κατηγορία ενάντια στον ΒΓ, οι µπάτσοι προτρέπουν να ξεχαστεί το συµβάν, αποκρύπτοντας ότι ο Γ.Μπαξεβάνης είναι µπάτσος. Την επόµενη ηµέρα, όταν ο ΒΓ πηγαίνει για να καταθέσει µήνυση, οι φιλικές νουθεσίες µετατρέπονται σε απειλές και εκβιασµούς προς τον ίδιο και το περιβάλλον του (αξίζει να σηµειωθεί οτι κανένας δικηγόρος του ρεθύµνου δεν δέχτηκε να αναλάβει την υπόθεση). Οι µπάτσοι εξέφρασαν µε τον καλύτερο τρόπο την κατάσταση εξαίρεσης απειλώντας οτι «όπου υπάρχει αστυνόµος δεν υπάρχει νόµος». Οι απειλές συνεχίστηκαν µε την τραµπούκικη ανακοίνωση της Ένωσης Αστυνοµικών Ρεθύµνου που, υιοθετώντας την υπερασπιστική γραµµή του Γ.Μπαξεβάνη, απειλούσε την Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης και τον κόσµο που συµµετείχε για την ανάδειξη του γεγονότος προτρέποντας σε κινήσεις κοινωνικού αυτοµατισµού.

Αµέσως µόλις έγινε γνωστό το συµβάν οργανώθηκε ένα δίκτυο αλληλεγγύης και συστάθηκε η Πρωτοβουλία Ενάντια στην Αστυνοµική Βία η οποία στήριξε τον ΒΓ ηθικά και υλικά, ενώ παράλληλα ανέλαβε να αναδείξει το γεγονός. Οργανώθηκε µαζική πορεία στις 7/7 η οποία κινήθηκε δυναµικά στους κεντρικούς δρόµους της πόλης ενώ κοµµάτι της επιτέθηκε συµβολικά µε µπογιές στο ΑΤ ρεθύµνου, και στις 18/7 έγινε εκδήλωση στην πλατεία µικρασιατών µε συζήτηση και συναυλία.
Η δηµοσιοποίηση του ονόµατος του µπάτσου Γ.Μπαξεβάνη (µε συνθήµατα σε τοίχους και στην πορεία, κείµενα, αφίσες κλπ) συνιστά µορφή απόδοσης δικαιοσύνης από τα κάτω, ξεµπροστιάζοντας τον βασανιστή στο δηµόσιο πεδίο, ενόσω εκείνος προσπαθεί να καλυφθεί στους δαιδάλους του δικαστικού συστήµατος. Στις περιπτώσεις αστυνοµικής βίας είναι σηµαντικό να καταδεικνύεται ξεκάθαρα η λειτουργία της αστυνοµίας ως κεντρικό όργανο βίας της κυριαρχίας και να αναπτύσσεται ένα κύµα ανυπακοής και αντίστασης που θα λειτουργεί ως κοινωνικό ανάχωµα στην επέκταση της θεσπισµένης βαρβαρότητας.