Όλες οι αξίες της δημοκρατίας είναι τα κελιά υψίστης ασφαλείας

παζλ, τεύχος 1, μάιος 2014

διαβάστε όλο το τεύχος [pdf] και σε μορφή φυλλαδίου [pdf]

Η Κυριαρχία υπόσχεται μέσω του θεσμού της φυλακής τη “μείωση της εγκληματικότητας” και το “σωφρονισμό των παραβατών”. Ωστόσο, εδώ και 200 χρόνια που αποτελεί βάση του ποινικού συστήματος, κανένα από τα δύο δεν έχει επιτευχθεί. Γιατί συνεχίζουν να υπάρχουν φυλακές; Πώς ορίζεται το έγκλημα; Πώς αποχαρακτηρίζονται κάποια εγκλήματα και πώς δημιουργούνται νέα; Πώς αλλάζουν οι ποινές για τα ίδια εγκλήματα; Ποιοι βάζουν τους κανόνες και ποιους εξυπηρετούν; Με βάση ποια κλίμακα αντιστοιχείται η πράξη που ορίζεται ως έγκλημα με συγκεκριμένο χρόνο αποστέρησης της ελευθερίας του δράστη (δηλ. 3 χρόνια φυλάκισης σε ποια εγκλήματα αντιστοιχούν;);

Η φυλακή εξυπηρετεί τον καπιταλιστικό αξιακό κώδικα που στόχο έχει την κατασκευή πειθαρχημένων εργαζόμενων. Μέσω ποικίλων εγκλεισμών, δημιουργείται το πρότυπο του “μέσου πολίτη”: 15 χρόνια εγκλεισμός σε σχολεία που προάγουν την πειθαρχία, τον ανταγωνισμό, την ομοιομορφία και την κοινωνικά άχρηστη γνώση· 1 χρόνος στρατός όπου επιπλέον διδάσκεται η 24ωρη πειθαρχία και η απόλυτη υπακοή· 35 χρόνια “8ωρης” εργασίας-εγκλεισμού όπου εμπεδώνονται η σιωπή, ο φόβος και η εξαθλίωση. Ο “μέσος πολίτης”, πέρα από τους εγκλεισμούς που βιώνει ο ίδιος, διαμορφώνεται και μέσα από τους εγκλεισμούς των Άλλων, όσων δεν χωράνε στα πεδία της παραγωγής και της κατανάλωσης και περιθωριοποιούνται: οι μετανάστες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης· οι άρρωστοι σε ένα ατελέσφορο σύστημα υγείας· οι “ψυχικά ασθενείς” σε ψυχιατρεία· οι ηλικιωμένοι σε γηροκομεία· οι κρατούμενοι σε φυλακές. Η διαμόρφωση του “μέσου πολίτη” προϋποθέτει τη μόνιμη εξαίρεση ενός κομματιού του πληθυσμού, που καθημερινά μπορεί να τιμωρείται, να βασανίζεται, να σκοτώνεται, να εξαφανίζεται με την άδεια, ανοχή και συναίνεση μιας κοινωνίας που ζέχνει καθαρότητα, ασφάλεια και αποστείρωση. Τα τρία αυτά συστατικά φτιάχνουν μια σούπα, της οποίας η άθλια γεύση δεν μοιάζει σε τίποτα με τα λουκούλια γεύματα που τρώνε όσοι κερδίζουν από την εργασία του πειθαρχημένου “μέσου πολίτη”.

Όσο οι προσπάθειες για την εξαθλίωσή μας εντείνονται, τόσο αυξάνονται και οι πιθανότητες για ανοιχτή αντίσταση. Για να αποφευχθεί αυτό, η Κυριαρχία σφίγγει τα λουριά. Προσπαθεί να κατακερματίσει όσους πλήττονται για να μην αντιληφθούν ότι ο εχθρός είναι κοινός και να τρομοκρατήσει όσους έχουν επιλέξει ή ίσως επιλέξουν το δρόμο της αντίστασης. Ενώ όλο και περισσότεροι μπαίνουν στο καθεστώς εξαίρεσης, στενεύει ο ορισμός του “μέσου πολίτη”, που ανά πάσα στιγμή μπορεί να περάσει σ’ αυτό. Παράλληλα οι φυλακές, ένα από τα κατεξοχήν σύμβολα του καθεστώτος εξαίρεσης, μετατρέπονται σε κέντρα εξόντωσης χωρίς κανένα πρόσχημα. Αυτό μας δείχνει το τελευταίο νομοσχέδιο για την “αναδιάρθρωσή” τους.

Ενώ το ποσοστό παραβίασης των αδειών στις ελληνικές φυλακές δεν φτάνει το 2%, με πρόσχημα την απόδραση του Χ. Ξηρού, το κράτος εξαπολύει μια από καιρό σχεδιασμένη επίθεση. Οι φυλακές θα είναι τριών κατηγοριών (Α, Β, Γ). Στις φυλακές τύπου Α θα κρατούνται υπόδικοι, κατάδικοι για χρέη και όσοι εκτίουν ποινές φυλάκισης έως 5 χρόνια· στις τύπου Β, όσοι έχουν καταδικαστεί για κακουργήματα αλλά όχι ισόβια· στις τύπου Γ (κελιά υψίστης ασφαλείας), κατηγορούμενοι και καταδικασθέντες με βάση τον τρομονόμο, για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, ισοβίτες και όσοι φέρονται να υποκινούν στάση στις φυλακές. Ο εισαγγελέας θα αποφασίζει ποιοι θα μεταφέρονται στις φυλακές τύπου Γ, αποσυνδέοντας έτσι την ονομαστική από την πραγματική ποινή. Επίσης προβλέπεται: κατάργηση αδειών και αναστολών για 10 έως 20 χρόνια, προαυλισμός μία ώρα τη μέρα, κατάργηση επισκεπτηρίων, ηλεκτρονικό βραχιολάκι 24ωρης παρακολούθησης για όσους βρίσκονται σε άδεια ή κατ’ οίκον περιορισμό. Ο έλεγχος των κρατουμένων θα φύγει από τους σωφρονιστικούς υπαλλήλους και θα περάσει στους μπάτσους, απογυμνώνοντας τους κρατούμενους από τα όποια δικαιώματά τους (π.χ. η ανάκριση μπορεί να επεκτείνεται επ’ αόριστο). Οι αρμοδιότητες των μπάτσων πλέον δεν χρειάζεται να δημοσιοποιούνται σε ΦΕΚ καταργώντας τη “διαφάνεια” προς όφελος της “ασφάλειας”. Τέλος διευρύνεται ο θεσμοποιημένος ρόλος του ρουφιάνου που θα μπορεί να βελτιώνει την ποινή του παρέχοντας πληροφορίες για άλλες υποθέσεις. Το νομοσχέδιο θάβει ζωντανούς τους έγκλειστους δημιουργώντας καθεστώς εξαίρεσης μέσα στην εξαίρεση.

Γίνεται πλέον ξεκάθαρος ο ταξικός χαρακτήρας της “δικαιοσύνης”: ενώ οι μεγαλοοφειλέτες την βγάζουν καθαρή, όσοι δεν μπορούν να εξαγοράσουν τις ποινές τους, δηλ. τα πιο χαμηλά στρώματα, κρατούνται στα κελιά τύπου Α. Όποιος διαμαρτυρηθεί για τις άθλιες συνθήκες κράτησης, μπορεί να κατηγορηθεί για υποκίνηση στάσης και να βρεθεί στα κελιά τύπου Γ. Με την απομόνωση στα κελιά τύπου Γ, το κράτος επιδιώκει τον πνευματικό ακρωτηριασμό των κρατουμένων, τη διάλυση των σχέσεων επικοινωνίας μέσα στη φυλακή -αποτρέποντας τη διάχυση ιδεών και το συντονισμό για συλλογικές διεκδικήσεις- και τη διάρρηξη των κινηματικών σχέσεων μέσα και έξω από τη φυλακή. Το κράτος σχεδιάζει τη δημιουργία μιας πειθαρχικής και εκδικητικής φυλακής που θα λειτουργεί ως φόβητρο για τους υπόλοιπους κρατούμενους αλλά και για όλη την κοινωνία.

Από το Μάρτη έχουν αρχίσει κινητοποιήσεις στις φυλακές της χώρας και δράσεις αλληλεγγύης εκτός αυτών. Τα κελιά υψίστης ασφαλείας είχαν δρομολογηθεί από το 2003 με τη δίκη της 17Ν, αλλά τα απέτρεψαν οι κοινωνικοί αγώνες. Κόντρα στην απομόνωση, την εξατομίκευση, τον απόλυτο έλεγχο και το φόβο προτάσσουμε την αντίσταση, τον συλλογικό και αδιαμεσολάβητο αγώνα για αξιοπρέπεια, ισότητα και ελευθερία.

Μέχρι να γκρεμιστεί και το τελευταίο κελί, κανένας άνθρωπος δεν είναι ελεύθερος.