Ασφαλιστικό, σύνθεση των αγώνων και τρέχουσα συγκυρία

παζλ, τεύχος 6, φλεβάρης 2016

διαβάστε όλο το τεύχος [pdf] και σε μορφή φυλλαδίου [pdf]

Η κυβερνοαριστερά του σύριζα -µε στήριξη ανελ- προετοιµάζει ένα νέο ασφαλιστικό νοµοσχέδιο. Το νοµοσχέδιο αυτό, αφού γίνει σκληρότερο µετά τη “διαπραγµάτευση µε τους θεσµούς“, θα διαλύσει ακόµη περισσότερο την κοινωνική ασφάλιση. Τι είναι όµως η κοινωνική ασφάλιση και ποια η σύνθεση των αγώνων την τρέχουσα συγκυρία;

Ιστορικά, η κοινωνική ασφάλιση ήταν αποτέλεσµα των ταξικών συγκρούσεων και των συσχετισµών του κοινωνικού ανταγωνισµού προηγούµενων περιόδων. Αποτελεί µια παραχώρηση των αφεντικών -ως έµµεσος µισθός µε παροχές σε ιατροφαρµακευτική περίθαλψη, σύνταξη κλπ- προκειµένου να αµβλυνθούν οι κοινωνικές εντάσεις και να διασφαλισθεί η ταξική και πολιτική κυριαρχία της αστικής τάξης. Ταυτόχρονα, διασφαλίζει τη διευρυµένη αναπαραγωγή της εργατικής τάξης και της εργατικής δύναµης υπό τον έλεγχο του κεφαλαίου. Τέλος, σε ιδεολογικό επίπεδο, θέλει να επικυρώσει τη λειτουργία του κράτους ως ουδέτερου εγγυητή της κοινωνικής σταθερότητας ενώ εκείνο στην πραγµατικότητα αποτελεί ιστορικά τον µηχανισµό αναπαραγωγής της καπιταλιστικής σχέσης υπό την πολιτική κυριαρχία των αστών.

Σε καιρούς όπου το κεφάλαιο δεν µπορεί να αναπαραχθεί και οι κοινωνικοί αγώνες βρίσκονται σε ύφεση, τα αφεντικά αντεπιτίθενται για το ξεπέρασµα της καπιταλιστικής κρίσης. Μέσω αυτής της πολιτικής, ο καπιταλισµός απεκδύεται οποιοδήποτε ανθρώπινο προσωπείο φορούσε πιο πριν. Κοµµάτι αυτής της διαδικασίας είναι η σταδιακή κατάργηση των κρατικών κοινωνικών παροχών που ξεκίνησαν στην ελλάδα από τη δεκαετία του ’80. Γίνεται δηλαδή µεταφορά της ευθύνης της αναπαραγωγής της εργατικής δύναµης, από το κεφάλαιο στην ίδια την εργασία και των δοµών πρόνοιας από το κράτος σε ιδιωτικούς φορείς.

Η διεργασία αυτή είναι µέρος µιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής που δεν αφορά µόνο την ελλάδα αλλά ασκείται συνολικά στην ευρωπαϊκή ένωση. Με τη διάλυση της κοινωνικής ασφάλισης, την ενοποίηση των ταµείων, την περικοπή των ασφαλιστικών δαπανών και την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης, η φτώχεια γενικεύεται καθώς εντείνεται για το προλεταριάτο και αγγίζει µε γοργούς ρυθµούς τη µικροαστική τάξη που γκρεµίζεται. Αυτή την πραγµατικότητα, που βίωναν ως τώρα οι µετανάστες και το ντόπιο προλεταριάτο, καλούνται πλέον να υποστούν διευρυµένα κοινωνικά στρώµατα.

Την τρέχουσα συγκυρία, παρότι έχουµε µια γενικευµένη ύφεση των κοινωνικών αντιστάσεων, µια µεγάλη µερίδα κόσµου κινητοποιήθηκε ενάντια στη διάλυση της κοινωνικής ασφάλισης έχοντας ανάµεικτη έως αντιφατική κοινωνική προέλευση και πολιτική στόχευση.

Κοιτώντας τις απεργιακές κινητοποιήσεις στις 4 φλεβάρη από ταξική σκοπιά, µπορούµε να εντοπίσουµε αρκετές αντιφάσεις στο κοινωνικό σώµα που κατέβηκε στο δρόµο. Εργάτες, άνεργοι και νεολαία που ζει στην επισφάλεια, στη µαύρη εργασία, χωρίς µέλλον διαδηλώνουν γιατί δεν αντέχουν άλλο. Αγρότες κάνουν µπλόκα σε όλη τη χώρα ζητώντας εκ του µηδενός διάλογο για το ασφαλιστικό και εναντιώνονται στην ενοποίηση του ταµείου τους ΟΓΑ µε άλλα ταµεία και την αύξηση των εισφορών τους. Αυτοαπασχολούµενοι και µικροεπιχειρηµατίες κλείνουν τα µαγαζιά τους και διαδηλώνουν µε το φόβο της επερχόµενης προλεταριοποίησής τους. Τέλος, µεγαλογιατροί και µεγαλοδικηγόροι διαµαρτυρόµενοι κυρίως ενάντια στην αύξηση των εργοδοτικών εισφορών στα ταµεία συναντιούνται µε χαµηλόµισθους του κλάδου τους που αγωνίζονται για την επιβίωση τους.

Καθώς η κυβερνοαριστερά ολοένα χάνει εκείνα τα κοινωνικά ερείσµατα που πίστεψαν σε αυτή και την ανέδειξαν, το αστικό µπλοκ προσπαθεί να αρθρώσει εκείνες τις κοινωνικές συµµαχίες που θα διασφαλίσουν την πολιτική σταθερότητα στη χώρα και θα συνεχίσουν την εκπροσώπηση των συµφερόντων του. Έτσι, βλέπουµε τη συσπείρωση συντηρητικών, πατριωτικών έως και φασιστικών στοιχείων στο δρόµο, την επανενεργοποίηση των χρυσαυγιτών και παρακρατικών, την επανεµφάνιση συντονισµένων επιθέσεων σε κοινωνικούς χώρους και αγωνιστές, καθώς και την προώθηση σε νέα συσκευασία της νδ.

Από την άλλη, το ανταγωνιστικό κίνηµα βρίσκεται σε οργανωτική και πολιτική ανεπάρκεια και η εργατική τάξη, κατακερµατισµένη και παγιδευµένη στο αδιέξοδο των συνδικαλιστικών ηγεσιών, του κοινοβουλευτισµού και των διεκδικήσεων εντός του συστήµατος και την αστική ιδεολογική ηγεµονία, δεν µπορεί να αγωνιστεί αυτόνοµα.

Η κατάσταση αυτή προκαλεί σύγχυση και πολλαπλές αντιφάσεις ως προς την κατεύθυνση της µεγάλης µερίδας κόσµου που είδε το βιοτικό της επίπεδο να πέφτει κατακόρυφα, βγήκε στους δρόµους στους κοινωνικούς αγώνες του 2011-12, επένδυσε τις ελπίδες της στο συριζα και στη συνέχεια βρέθηκε διαψευσµένη και απογοητευµένη. Όµως, είναι ορατός ο κίνδυνος να πιεστεί προς συντηρητικότερες επιλογές.

Αυτά συµβαίνουν στο κλίµα µιας ευρώπης που διαχειρίζεται την καπιταλιστική κρίση και τις µεταναστευτικές ροές µε σκληρή κρατική καταστολή, αστυνοµικο-στρατιωτική τροµοκρατία, αναβαθµιζόµενη κατάσταση εξαίρεσης, στρατόπεδα συγκέντρωσης, κλειστά σύνορα, νατοϊκή φύλαξη και µε ιδεολογική φαρέτρα τον εθνικοπατριωτισµό.

Είναι σηµαντικό την τρέχουσα συγκυρία να ενισχύσουµε τις κοινωνικές µας αντιστάσεις χωρίς να δώσουµε έρεισµα σε συντηρητικά-πατριωτικά στοιχεία ούτε να συµβάλουµε στους σχεδιασµούς των αφεντικών. Να αγωνιστούµε ενάντια στη νεοφιλελεύθερη επέλαση µε ταξική συνεργασία χωρίς κλαδικούς διαχωρισµούς. Να αναδείξουµε τη διεθνιστική αλληλεγγύη µαζί µε τους µετανάστες. Να υπερασπιστούµε το ανάχωµα της κοινωνικής ασφάλισης ξεπερνώντας τις αυταπάτες της συνδικαλιστικής και κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης. Να οργανωθούµε στην καθηµερινή ζωή συλλογικά και σε πολιτικό επίπεδο ενάντια σε κράτος και κεφάλαιο.